những nguyên tắc về chế độ ăn cho người mỡ máu cao

Mỡ máu cao (tăng cholesterol máu) là căn bệnh nguy hiểm thường gặp ở người trưởng thành, nhưng hiện nay cũng xuất hiện ở tuổi trẻ do tình trạng thừa cân béo phì ngày một gia tăng. Nguyên nhân chính của mỡ máu cao là do chế độ ăn uống và lối sống thiếu lành mạnh. 

Nếu không được kiểm soát, mỡ máu cao có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, trong đó có bệnh tim mạch, đột quỵ, tăng huyết áp, bệnh gan nhiễm mỡ, giảm chức năng sinh lý

Sau đây là những nguyên tắc về chế độ ăn cho người mỡ máu cao:

Mối nguy khi mỡ máu cao:

Hai thành phần chính của lipid trong máu là cholesterol và triglyceride. Phần lớn cholesterol được gan tổng hợp từ các chất béo bão hòa. Một phần nhỏ cholesterol được hấp thu từ thức ăn hàng ngày như: Trứng, thịt, sữa, mỡ động vật, bò, tôm, cá. Triglyceride là chất do dư thừa của axit béo không được chuyển thành cholesterol ở gan. Tại gan, triglycerid sẽ kết hợp với chất apoprotein và được đưa ra khỏi gan dưới dạng lipoprotein có tỉ trọng thấp. Khi triglycerit máu trên 2.26mmol/l được gọi là triglycerit cao. Khi cholesterol xấu và triglycerit đều cao thì gọi là tăng mỡ máu hỗn hợp.

Nếu không được kiểm soát, mỡ máu cao có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng xấu sức khỏe, trong đó có bệnh tim mạch, đột quỵ, tăng huyết áp, bệnh gan nhiễm mỡ, giảm chức năng sinh lý...

Nguyên tắc về chế độ ăn cho người bị mỡ máu:

Giảm năng lượng ăn vào: Với người có cân nặng bình thường tính mức năng lượng theo lao động: 30-40kcal/kg cân nặng/ngày. Với người thừa cân béo phì cần giảm tổng năng lượng ăn vào trong ngày để giảm cân dựa theo chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể). Giảm năng lượng của khẩu phần ăn vào từ từ theo từng bước, mỗi tuần giảm khoảng 300kcal so với khẩu phần ăn của bệnh nhân cho đến khi đạt năng lượng tương ứng với BMI:

BMI từ 25-29.9: Năng lượng ăn vào là 1500kcal/ngày.

BMI từ 30-34.9: Năng lượng ăn vào là 1200kcal/ngày.

BMI từ 35-39.9: Năng lượng ăn vào là 1000kcal/ngày.

BMI >40: Năng lượng ăn vào là 800kcal/ngày.

Với người Việt Nam nói riêng thì BMI từ 18.5-22.9 là bình thường; BMI từ 23-25 là thừa cân; BMI>25 là béo phì. Cần theo dõi cân nặng và BMI để điều chỉnh tổng năng lượng cần thiết hàng tháng hoặc hàng quý để phòng giảm cân quá nhanh hoặc quá nhiều.

Giảm lượng chất béo: Chất béo chỉ nên chiếm 20-25% tổng năng lượng ăn vào hàng ngày, trong đó chất béo no chiếm 1/3, chất béo chưa no 1 nối đôi chiếm 1/3, các chất béo chưa no có nhiều nối đôi chiếm 1/3. Giảm lượng cholesterol ăn vào xuống dưới 200 mg/ngày. Tăng cường sử dụng dầu lạc, dầu olive, dầu đỗ tương thay cho mỡ và nên bổ sung dầu cá vì chứa nhiều acid béo chưa no. Loại bỏ các thức ăn nhiều acid béo no như mỡ, bơ, nước luộc thịt và các thực phẩm có nhiều cholesterol như óc, lòng, phủ tạng, trứng, đồ hộp béo.

Tăng lượng protein ít béo: Lượng đạm nên chiếm khoảng 15-20% tổng năng lượng, bao gồm cả đạm động vật và thực vật. Một số đạm ít béo như thịt bò nạc, thịt gà nạc bỏ da, thịt lợn thăn, thay đạm từ thịt bằng đạm cá và hải sản, đậu đỗ.

Chất bột (glu-cid): Chất bột ăn vào khoảng 55-65% tổng năng lượng/ngày. Hạn chế đường, mật (tối đa chỉ nên 10-20g/ngày). Sử dụng ngũ cốc kết hợp với khoai củ.  Ngoài ra cần tăng cường các loại vitamin, chất khoáng, chất xơ chủ yếu trong rau quả gạo mì.

Nguồn: Tổng hợp