Bụi mịn - Tác hại và cách phòng tránh

Theo thống kê gần nhất của Tổ chức Thông tin về Chất lượng Không khí Toàn cầu IQAir AirVisual dựa trên mức đo về lượng bụi siêu mịn PM2.5/m3. Việt Nam đứng thứ 17 trong đó riêng Hà Nội và TP.HCM nằm trong top 10 thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới.Cũng theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Việt Nam nằm trong nhóm những quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất do ô nhiễm không khí. Vậy bụi siêu mịn là gì và nó nguy hiểm như nào đối với sức khoẻ của mỗi người.

Tổng quan về bụi mịn:

Bụi mịn là những hạt vật chất có kích thước cực kỳ nhỏ ở bên trong môi trường không khí. Đường kính của hạt bụi mịn là dưới 10 micromet, bằng ⅕ của kích thước sợi tóc. Kích thước này khiến bụi mịn trở nên vô hình và chúng ta chỉ quan sát được chúng dưới kính hiển vi điện tử mà thôi. 

Cụ thể, có 4 loại kích thước: 

PM10: đường kính 2.5 tới 10 micromet.

PM2.5: đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2.5 micromet.

PM1.0: đây là hạt bụi siêu mịn có đường kính nhỏ hơn 1 micromet.

PM0.1: đây là bụi nano có đường kính dưới 0.1 micromet.

Các hạt bụi mịn PM2.5 và PM10 có thể sinh ra từ tự nhiên như cháy rừng, bụi sa mạc, khói núi lửa, các cơn bão cát, lốc xoáy, hoặc từ chất thải sinh vật như phấn hoa, bào tử nấm, nước thải côn trùng. Nhưng đa phần bụi được tạo ra từ các hoạt động của con người qua việc đốt than củi, đốt nhiên liệu hóa thạch, bụi từ các công trình xây dựng, bụi đường phố, đốt rác thải, khói máy công nghiệp, phá rừng, hút thuốc.

Tác hại của bụi mịn đến sức khỏe con người:

Ở mức độ tiếp xúc bình thường, các loại bụi mịn này sẽ khiến cho người khỏe mạnh có thể bị ngạt mũi, viêm họng, viêm phế quản. Còn khi tích tụ lâu ngày chúng sẽ làm tăng nguy cơ phát bệnh ở hệ hô hấp, hệ tim mạch, hệ tuần hoàn và cả hệ sinh sản của con người. 

Các chuyên gia y tế đã đưa ra những cảnh báo về tác hại của bụi mịn như sau:

• PM2.5 là nguyên nhân gây nên hiện tượng máu khó đông, nhiễm độc máu khiến cho hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, làm suy nhược hệ thần kinh, gây ra các bệnh về tim mạch.
• Bụi mịn khi đi vào cơ thể sẽ làm giảm chức năng của phổi, gây viêm phế quản mãn tính, gây ra hen suyễn và ung thư phổi. Với các bệnh nhân đã bị phổi từ trước sẽ khiến cho bệnh tình trầm trọng hơn và tăng nguy cơ tử vong.
• Bụi mịn cũng là nguyên nhân gây nhiễm độc máu nhau thai, khiến thai chậm phát triển, sinh ra bị thiếu cân, nguy cơ cao mắc các bệnh thần kinh và tự kỷ.
• Chuyên gia của Cơ quan Bảo vệ môi sinh Mỹ (EPA) cũng nhận định, hạt PM2.5 chứa nhiều kim loại nặng có khả năng gây ung thư hoặc tác động đến DNA gây đột biến gen.
• Giáo sư Sudha Seshadri - Trung tâm Y khoa Beth Israel Deaconess và Trường Y Đại học Boston nhận định, bụi mịn và ô nhiễm không khí cũng có ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của não bộ, làm tăng nguy cơ đột quỵ và chứng suy giảm trí nhớ đặc biệt ở người trung niên.
• Các hạt bụi siêu mịn cũng là tác nhân gây nên chứng rối loạn tâm lý.

Cách phòng chống các tác hại của bụi mịn:

• Nên trang bị khẩu trang mỗi khi ra ngoài. Khẩu trang phải có 4 - 5 lớp lọc gồm lớp lọc thô, lớp kháng khuẩn, lớp than hoạt tính... đồng thời có kiểu dáng phù hợp để đảm bảo độ kín.
• Hạn chế di chuyển trên những con đường đông đúc, đường cao tốc...
• Trồng nhiều cây xanh xung quanh và trong nhà đặc biệt là những cây có tác dụng lọc không khí.
• Hạn chế sử dụng than củi, đốt nhang...
• Sử dụng máy lọc không khí, hiện nay một số thương hiệu máy đã cho ra đời các model với chức năng lọc được các hạt bụi PM2.5, đây sẽ là một lựa chọn lý tưởng giúp không gian sống của gia đình được trong lành và an toàn hơn.
• Xây dựng chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, ưu tiên rau xanh, trái cây, các loại giàu vitamin A, vitamin C và beta-caroten nhằm hình thành và duy trì lớp niêm mạc ở đường hô hấp, đường tiêu hóa, nâng cao khả năng chống tổn thương tế bào.

V-GAC Plus được sản xuất từ 100% dầu gấc tự nhiên. Với hàm lượng Beta-Caroten (tiền Vitamin A) cao gấp 10 lần so với cà rốt và Lycopen cao gấp 70 lần so với cà chua, V-GAC Plus sẽ giúp giảm các gốc tự do, chống lão hóa tế bào, cải thiện và nâng cao sức khỏe cho mọi người.

Nguồn: Tổng hợp